Het 'pech moet weg' - syndroom

Op 3 april jl hield ik op uitnodiging een lezing voor het Tilburgse adviesbureau KOCK. In een omgebouwde kerk, temidden van veel bestuurders van maatschappelijke ondernemingen, had ik voor ieder een boodschap: Voor de politiek haalde ik aan dat op dit moment in Utrecht alle werftrappen kostbaar geheel worden vernieuwd, vanwege het dramatische trapincident van enige maanden daarvoor. Geheel onnodig: de direct uitgevoerde inspecties en het overal plaatsen van stalen stempels hebben de grootste gevaren al lang ingedamd. Nog even los van de private reactie van iedere burger die voortaan wel uit zal kijken om met 20en te gaan staan hossen op een oude houten trap. Overbodig, kostbaar en geheel volgens het adagium dat een overheid die zich alles aantrekt, vooral bezig is met overreactie achteraf. De put wordt niet alleen gedempt na verdrinken van het kalf, maar met beton overgoten, gedraineerd van water, van een hekwerk voorzien tegen kalveren en andere beesten en nog zo wat. Allemaal omdat de politiek verantwoordelijkheden graag naar zich toe trekt, maar daar vervolgens vooral risicomijdend mee om kan gaan. Voor de bestuurders haalde ik aan dat we op dit moment de ontploffing van het management meemaken: deze functie (planning en control, kortgezegd) is in ca. 50 jaar uitontwikkeld, velen in organisaties weten nu hoe ze hun werk moeten managen en zullen hun aandacht moeten gaan verleggen naar professionaliteit en klantgerichtheid. Als aparte functie, bezet door vrijgestelde krachten is het al lang over zijn economische meerwaarde heen. De toekomst is aan professionals aan de ene kant en leiders aan de andere kant. Scheelt ons ook sterk in de kosten. En voor de uitnodigende consultants had ik de boodschap dat zij hiermee hun natuurlijke bondgenootschap in vrijgesteld managemement kwijt zijn en dus hun taak veel onveiliger en pittiger moet worden ingevuld voor de gehele organisatie en de samenleving als geheel. Ze hebben tenslotte mee verantwoordelijkheid voor hoe wij onze publieke voorzieningen inrichten. Zoals te verwachten: dit alles riep vele reacties op.