Visitatie voor woningcorporaties: eindelijk stakeholders met tanden; het vervolg

In een interview in het Experiment, het blad van de SEV, Stichting Experimenten Volkshuisvesting, heb ik uiteengezet hoe ik als voorzitter van een onafhankelijke auditraad een systeem van visitatie wil ontwerpen voor woningcorporaties. In de kern is dit een experiment dat van belang is voor alle sectoren met een stelsel op basis van wat ik steeds heb aangeduid als 'maatschappelijke ondernemingen'. Zie bijvoorbeeld mijn aantekening in dit weblog over het jaarcongres van de MO groep. Als het gaat om de governance structuur van dergelijke ondernemingen zijn er nu al jaren een paar harde conceptuele noten te kraken die ook in de huidige bestuurlijke praktijk in Nederland nog steeds niet bevredigend zijn opgelost. De twee voornaamste zijn: de (ontbrekende) werkelijke invloed van maatschappelijke aandeelhouders (des te schrijnender nu we juist voor het bedrijfsleven middenin een reeele golf van vergroting van aandeelhoudersmacht, zowel wettelijk als feitelijk zitten) en de afstemming tussen de private 'interne' toezichthouders en de publieke 'externe'. Deze laatste rolverdeling is bij dit type ondernemingen ingewikkelder dan in het bedrijfsleven vanwege de toestroom van publieke middelen en het grote publieke belang bij een juist service- en efficiencyniveau van de diensten. Visitatie zoals hier bedoeld en vooral gericht op de maatschappelijke prestaties kan het antwoord worden op dit bestuurlijke 'gat' of 'lek'.