Stand van de Stadlezing: De transnationale stad

Op 15 januari j.l. was weer de jaarlijkse Stand van de Stad lezing bij Tumult, die Public SPACE sponsort. Doelstelling is het gesprek over steden in Nederland op een hoger niveau te brengen door een meer filosofische en internationale inbreng. Zeker voor een snelgroeiende stad als Utrecht is dat hard nodig: de gevestigde mening loopt immers per definitie achter de ontwikkeling van de stad aan. Deze keer was de spreker Rene Boomkens, stadfilosoof uit Groningen. Kern van zijn betoog is dat de steden knooppunten zijn in grote, internationale stromen: van arbeid, culturen, informatie en geld. Daarop zullen zij zelf, met hun eigen burgers en bestuur, een antwoord moeten vinden, in termen van city marketing, merkbouw, allure, speerpunten. Nationale overheden hebben daar hoogstens faciliterend iets aan toe te voegen, maar hebben er mogelijk ook belang bij het probleem te ontkennen en de antwoorden van de steden niet te eigenzinnig te laten worden. Het succes van de ene stad lijkt namelijk al gauw het mislukken van de andere, zeker op zo'n kleine schaal als Nederland. Er ontstond een levendig debat over een van de zichtbare gevolgen hiervan: de positie van de stad in integratievraagstukken rond religies en culturen. Lokaal waren hierin al veel partijen succesvol bezig, het 'overnemen' hiervan in een nationale 'wijken'- aanpak heeft vooralsnog de zaak niet versterkt of verbeterd, maar eerder geleid tot een overmaat aan verkokerd en competentiegedreven discussies. Tevens werd geconstateerd dat de oplossing toch vooral in de eigen stedelijke cultuur en civil society gevonden moet worden, hoezeer ook die uit elkaar getrokken is door de transnationale stromen. Op dat vlak was Boomkens zeker niet optimistisch. De actieve, meedenkende stedeling is mogelijk toch vooral een historisch verschijnsel van de 19e eeuw. De velen die gekomen waren, meenden van niet. Met het volgen en meedoen aan dit debat plegen zij immers een daad van modern burgerschap!